Chương I: Nên thánh là lời mời gọi của Chúa Giêsu. Để thực hiện chương trình này, Thiên Chúa đã thiết lập một dân tộc và đổ tràn sự thánh thiện của Người vào đó, để cứu độ tất cả chúng ta. Trong dân tộc và cũng là Giáo hội của Người, chúng ta được bao quanh một đám mây thánh thiện: các thánh, các vị tuẫn đạo và thậm chí những người ông bà, cha mẹ hay bất kỳ ai đó xung quanh chúng ta… là những con người khiêm hạ đang phải oằn mình và cùng Giáo hội chiến đấu. Trong chiều hướng đó, Chúa cũng kêu gọi chúng ta: “Hãy nên thánh vì Ta là Đấng thánh”. Điều cần thiết là chúng ta phải tìm ra một con đường thánh thiện của riêng mình, một công việc đòi hỏi chúng ta phải phân định dưới ánh sáng của Thần Khí. Chúng ta thực hiện điều đó trong sự kết hiệp mật thiết với Đức Giêsu Kitô chịu đóng đinh và Phục Sinh.
Chương II: ĐTC nhắc đến hai kẻ thù tinh vi của sự thánh thiện – Ngộ đạo thuyết và Pêlagiô thuyết, là những nội tại thuyết duy nhân đội lốt Kitô giáo. Ngộ đạo thuyết dựa trên một Đức Tin hoàn toàn chủ quan với mối quan tâm là một kinh nghiệm nào đó hay tập hợp các ý tưởng, thông tin và để chúng soi sáng. Nó dựa trên hai tiêu chí và cũng là hai điều ngang trái: Một trí năng mà không có Thiên Chúa và không có xác thịt; Một giáo thuyết mà không có mầu nhiệm. Pêlagiô thuyết lại đề cao ý trí thay vì trí năng, là một sự nỗ lực riêng của mỗi người mà không cậy dựa vào ân sủng của Thiên Chúa. Nó đề cao một ý chí mà thiếu lòng khiêm nhường và vì thế không có chỗ cho Thiên Chúa. Cả hai học thuyết này đều nguy hại cho Giáo hội, nơi mà khuân mặt của Thiên Chúa và nhân loại bị gạt bỏ, mờ đục hoặc méo mó.
Chương III: ĐTC mời gọi chúng ta trở về nguồn, nơi Ánh sáng của Tôn sư là Đức Kitô qua Tám Mối Phúc được mặc khải. Trong một thế giới mà chúng ta đang bị đẩy tới một lối sống khác, chúng ta được mời gọi thực hành các Mối Phúc của Chúa. Khi đó, Chúa Thánh Thần sẽ đổ tràn trên chúng ta ánh sáng và sức mạnh của Ngài và giải phóng chúng ta khỏi sự yếu hèn, ích kỷ, tự mãn và kiêu ngạo. Các mối phúc có thể gây cho chúng ta một chút xáo trộn, thách đố và đòi hỏi, nhưng sau tất cả, trong sự trung tín chúng ta sẽ được cảm nếm hạnh phúc vinh quang với Người.
Chương IV: ĐTC đề cập tới một số khía cạnh của lời mời gọi nên thánh, là những cách thức diễn tả hùng hồn về tình yêu đối với Thiên Chúa và tha nhân trong một thế giới đang bị thách thức và đối mặt với bao hiểm nguy của nền văn hoá đương đại. Đức Thánh Cha đề cập đến năm khía cạnh: kiên trì, nhẫn nại và hiền hoà; niềm vui và khiếu hài hước; dũng cảm và say mê; trong cộng đoàn; và trong cầu nguyện liên lỉ.
Chương V: ĐTC đề cập đến một cuộc chiến thiêng liêng, đòi hỏi chúng ta tỉnh thức và phân định. Đây là một cuộc chiến mà chúng ta không phải chỉ chiến đấu với thế gian và xác thịt nhưng là với ông hoàng của sự dữ - ma quỷ. Đó là một thế lực thực sự, không phải một thần thoại, một tượng trưng, một biểu tượng, một ngôn ngữ hay một ý niệm. Vì thế, chúng ta được mời gọi đứng vững trước những mưu ma của kẻ thù thâm độc này dựa vào những sức mạnh Chúa ban: Cầu nguyện, suy niệm, Thánh lễ, Chầu Thánh Thể, lãnh nhận Bí tích Hoà Giải… trong một sự phân định nhờ Thần Khí. Nhờ đó, chúng ta luôn bước đi trong ánh sáng của Chúa và luôn chiến thắng dù cho kết quả không phải lúc nào cũng thấy rõ.
(Chủng sinh Martinô Trần Quang Vũ)