Chương 1: Cậu bé và người hành khất

Thánh Martino (1579 – 1639) tại Lima, Peru

-  Bố: Don Juan Forres, là một người Tây Ban Nha, là hiệp sĩ giàu có và thế lực, hào hoa, nước da trắng trẻo và đẹp trai. Khi bà vợ sinh cho ông hai con với hy vọng sẽ là những đứa trẻ da trắng nhưng không được, vì thế ông đã khinh cả 3 mẹ con và không thừa nhận.

-  Mẹ: Anna Velasquez, da đen, là người đáng thương, vất vả bà làm nghề giặt quần áo. Dù thương con cái nhưng bà không biết phải làm thế nào để mới có tiền cho hai con ăn học, bà cảm thấy tủi và hay nóng tính với hai con.

-  Em gái: Jane

Ba mẹ con sống dựa vào nhau qua công việc giặt giũ quần áo thuê. Dù cuộc sống khó khăn nhưng ba mẹ con vẫn yêu thương nhau.

Có những lúc bà tủi thân về cuộc sống, bà giận dữ và chửi mắng các con, nhưng tình yêu mà bà dành cho các con thì vô tận.

Martino nhanh nhẹn, khôn ngoan, giàu tình thương với những người xung quanh đặc biệt là những người nghèo khổ. Chính vì thế mà đã có lần cậu bị đánh bầm tím người vì cho người hành khất tiền (tiền để mua thức ăn cho ba mẹ con). Tuy đau đớn nhưng Martino không giận mẹ.

Lần khác, mẹ đưa cho Martino ba đồng để mua thức ăn cho gia đình, cậu vui vẻ ra đi, chạy thật nhanh để mua đồ, chợt cậu nghe thấy tiếng kêu rất thảm thương vang lên bên tai khiến cậu hết sức cảm động, đó là người hành khất đã ba ngày không được ăn gì, ăn mặc rách rưới, bà nói “Tôi nghèo quá em bé ơi, vì Danh Chúa, cho tôi xin chút gì để ăn”. Martino động lòng thương, thấy bà già khốn khổ, dù trong lòng cậu nghĩ nếu cho bà tiền thì sẽ không mua được gì mang về cậu sẽ bị đánh, sau đó cậu quyết định đưa cho bà “đây, bà hãy cầm lấy đồng bạc, xin Chúa chúc lành cho bà”. Martino chạy nhanh đến nhà thờ, quỳ xuống và chắp tay nhìn thẳng lên Chúa và cầu nguyện mong cho đủ can đảm để nói với mẹ về ba đồng vừa cho đi.

Chương 2: Martino và Jane

Em gái Jane (1581 -…) da đen, tuổi thơ hai anh em sống cùng mẹ, còn bố thì không về, Martino thường phải an ủi em gái và giải thích lý do sao cha không đồng hành cùng ba mẹ con.

Được Chúa đánh động, ông Don Juan đã trở về gặp vợ và hai con, ông đã thống hối vì đã đối xử với gia đình như vậy. Ông đã hứa và chăm sóc chu đáo cho hai con. Sau đó ông dẫn hai con đi Ecuador và gửi vào nhà cậu để dạy học. Giấc mơ đi học đã thành hiện thực nơi thánh Martino và Jane. Hai anh em mặc quần áo đẹp và chào hỏi mọi người và lên đường cùng cha. Cậu của cha là ông Don Diego, một ông già tóc trắng, hiền từ và nhân hậu, ông đã tạo mọi điều kiện tốt để cho hai cháu ăn học. Dù được ăn ngon mặc đẹp, nhưng hai anh em vẫn nhớ tới mẹ và hằng cầu nguyện cho mẹ. Martino nhanh nhẹn, học giỏi nên tiếp thu rất nhanh.

Chương 3: Cậu bác sĩ tí hon

Martino sống ở Ecuador hai năm thì về ở với mẹ còn em gái ở lại với ông. Do hoàn cảnh, cha của Martino đã gửi cậu về và đã giúp cậu tìm được công việc là trợ giúp bác sĩ Marcelo de Rivaro

Ngày qua ngày, sự chăm chỉ đã giúp Martino thành thạo các cách thức để chữa lành bệnh. Cậu sống trong nhà bà Ventura de Luma, mỗi sáng thức giấc cậu tham dự thánh lễ và sau đó đến quán để làm việc, với sự tỉ mỉ và chăm chỉ cậu thành thạo và làm việc tốt khiến bác sĩ phải thốt lên từ tuyệt vời.

Ngày khác, khi bác sĩ Rivero đi vắng, Martino đã cứu một người khiến cho mọi người xung quanh ngạc nhiên vì cậu bé 12 tuổi đã làm rất thành thạo, cẩn thận lấy nước rửa vết thương, đắp thuốc bột và băng bó. Từ đó Martino được mọi người yêu quý và tôn trọng.

Chương 4: Những ngọn nến trong bóng đêm

Bà Ventura de Luma rất quý mến Martino vì cậu chẳng bao giờ làm phiền lòng bà cũng như mọi người. Cậu được bà cho nến, cậu sung sướng, đêm đó cậu về nhà thắp nến và cầu nguyện cùng Chúa. Cậu chiêm ngắm Thánh Giá, cậu chỉ nghĩ về Chúa và cảm nghiệm về những gì mà Chúa Giê-su đã trải qua. Cậu liền quỳ gối, úp mặt trong lòng bàn tay, cậu đã hiểu tại sao Chúa đã trở nên nghèo hèn và cô đơn, và hiểu thế nào về tình yêu của Thiên Chúa dành cho con người.

Ban ngày cậu đi làm, tối về cậu cầu nguyện, ngày nào cũng thế, bà Ventura thấy lạ, vì nghĩ cậu ban ngày làm việc vất vả, ban đêm lại đọc sách suốt đêm, bà để ý và theo dõi cậu, và biết rằng cậu cầu nguyện bên Thánh Giá và bà đã để ý suốt ba năm.

Khi cậu 15 tuổi, cậu quyết định không giúp việc cho bác sĩ Rivero nữa, cậu phục vụ cho các linh mục và tu sĩ Đa Minh (cậu không nghĩ mình phải là tu sĩ hay linh mục). Trước quyết định đó, mọi người ngạc nhiên và buồn. Cậu chào mọi người và bắt đầu hành trình mới, khi bề trên tu viện Đa Minh – Francis Vega đã đồng ý cho Martino vào tu viện. Trước câu hỏi của cha mẹ là “tại sao con không xin làm linh mục hay một thầy trợ sĩ?” cậu đáp rằng “Mẹ ơi, con không quan tâm đến địa vị hay chỗ đứng trong xã hội. Con không nghĩ Chúa chọn con để làm những việc lớn lao trên đời này. Chúa chọn người khác dể làm chuyện đó. Nhưng Ngài cũng cần người làm những việc nhỏ mọn. Và con, con đã dâng cuộc đời để làm người giúp việc tu viện rồi”.

Chương 5: Công việc mới

Cậu bắt đầu vào nhà dòng và làm công việc cắt tóc, cậu học hỏi về cách cắt tóc cho các cha và các thầy trong dòng (cũng có lúc vì cắt đúng luật nên đã làm cho mấy thầy tức giận). Vài năm sau cậu đảm nhận thêm phòng quần áo, chăm sóc bệnh nhân.

Cậu được giao chăm sóc cha Peter Montesdosca cậu đã cầu nguyện với Chúa và để cha khỏi bệnh nhiễm trùng ở chân. Qua những lần chăm sóc tận tình của cậu và lời cầu nguyện lên Chúa, Chúa đã đoái thương và cha đã được khỏi bệnh.

Chương 6: Đời sống ở tu viện Đa Minh

5h sáng, cậu thức giấc, cậu cầu nguyện “ngợi khen Chúa Giê-su Ki-tô” và “Lạy Mẹ Maria, xin giúp con trở nên hữu dụng trong ngày hôm nay. Lạy thánh Đa Minh, xin giúp con chu toàn bổn phận của mình. Lạy thánh Giuse, xin cầu cho tất cả chúng con trong tu viện này và giữ gìn chúng con khỏi mọi hiểm nguy”.

Sau đó cậu làm bổn phận công việc của mình. Sau mỗi thánh lễ, cậu thích ở lại cầu nguyện và cậu làm hằng ngày. Sau đó cậu làm những công việc đã được giao là chăm sóc bệnh nhân, bếp núc và vườn tược.

Mỗi hành động như cào cỏ, trồng rau, quét nhà…cậu đều dâng lên Thiên Chúa và làm vì tình yêu.

Chương 7: Chuyến nghỉ hè ở miền quê

Một ngày kia, khi thấy cha bề trên đi ra khỏi cổng, ngài đem theo bức tranh lớn để mang đi bán vì nhà dòng đang phải gánh món nợ lớn, cậu đã chạy đuổi theo ngài để xin cha bán mình thay vì bán các ảnh quý giá, cha bề trên cảm động khi nghe lời đó và dịu dàng nói với cậu: “Cha biết con rất tử tế và độ lượng với hết mọi người, nhưng cha không mong rằng lòng bác ái của cậu đi xa hơn thế. Tu viện chúng ra không bao giờ quá nghèo đến nỗi bán con đi để con rời khỏi nhà dòng”.

Cậu khởi hành về một tu viện ở miền quê Limatambo, cách xa thành phố 10 dặm, là nơi trồng đầy các cây ô lưu, bông gòn và mía, cảnh đẹp xanh tươi, không khí trong lành.

Trong hai tuần, cậu bận bịu, mỗi sáng cậu ra cánh đồng để kiếm xem có việc gì làm thì cậu làm, như trồng cây ô lưu, chăm sóc xúc vật, với những kinh nghiệm vốn có khi cậu đã học nghề thuốc, cậu đã làm rất chuyên nghiệp và cậu còn đi thăm những người ở xung quanh nữa.

Chương 8: Thầy trợ sĩ mới

Trở về tu viện thời gian ngắn, bề trên báo cậu một tin sửng sốt là cậu sẽ trở thành một thầy trợ sĩ, mặc dù cậu kêu “con không xứng đáng, con không muốn những vinh dự như thế, con chỉ mong là người hữu dụng, làm việc ngoài vườn và trong bếp” nhưng ý Cha bề trên đã quyết định, cậu phải tuân theo.

Mặc dù trở thành trợ sĩ, nhưng công việc của thầy vẫn như cũ, quét nhà, chăm sóc người bệnh, coi phòng quần áo, chăm sóc người nghèo và làm việc ngoài vườn để cung cấp thực phẩm. Khi làm những công việc đó Martino không kêu ca, phàn nàn, nhưng ngài đã làm hết mình vì tình yêu mến.

Chương 9: Thầy Martino và các bạn hữu

Ngoài tu viện thầy Martino đang ở còn có thêm một tu viện khác ở Lima, cách đó một dặm và được xây để kính thánh nữ Maria Madalena, thầy hay đến đó để thăm người bạn là thầy John Masies và thầy John Gomez, tu viện thánh Phanxico

Thầy với thầy John trò chuyện về công việc bác ái mà cả hai đang làm, ý tưởng đến khi Martino muốn có một ngôi nhà giúp các trẻ mồ côi và những cô gái mất cha mẹ và thầy đã hành động.

Nhờ lòng tin và sự khiêm tốn, thầy đã cầu nguyện với Chúa, và đã cứu được người qua cơn nguy kịch.

Chương 10: Một ngày bận rộn

Sau giờ lễ cũng như công việc bổn phận, Martino lại đi ra ngoài để giúp đỡ mọi người cũng như chữa bệnh. Có người nói: “Thầy luôn làm mọi cái có thể cho Chúa và cho các linh hồn, thầy cố làm đẹp lòng hết mọi người. Thầy dạy giáo lý cho các em bé. Thầy đã học những nghề thuốc, đã cứu chữa hàng trăm bệnh nhân, đã tìm chỗ ở cho các con vật bị lạc. Thầy đã thăm viếng kẻ tù đày và các bệnh nhân…”

Chương 11: Những bạn trẻ láng giềng của Martino

Đối với Martino, những năm tháng ở tại tu viện thánh Đa Minh qua đi thật nhanh, vì thầy luôn bận rộn, luôn là người hoạt động, thầy làm mọi việc vì Danh Chúa. Những người bạn của Martino giời đây đã trở thành những linh mục, có người đã trở thành học giả nổi tiếng khắp miền Peru.

Thời gian qua đi, những người bạn của thầy cũng đã an nghỉ trong Chúa như La Rosita, Cha Francis de Solaro, Đức tổng giám mục Turribius…

Chương 12: Thầy Martino an nghỉ

Thầy Martino sống trong viện Đa Minh 45 năm, không một ai ở Lima mà không biết thầy. Thầy làm cho trẻ con vui tươi, kiếm chồng và của hồi môn cho các cô gái nghèo, giúp cho nhiều người trẻ thành linh mục và các nữ tu, thầy hòa giải các cuộc cãi vã, thầy nuôi người đói khát và chữa hàng ngàn bệnh nhận. Đa số những bệnh nhân là những người nghèo. Ngoài ra thầy cũng chữa cho ông Don Juan de Figuera, Đức tồng giám mục Mexico bị lâm bệnh khi đến thăm Lima.

Sau những ngày tháng làm việc quên mình làm rạng danh Thiên Chúa, Thầy Martino đã cảm thấy đuối sức và chuẩn bị hành trình về Nước Trời. Thầy đã tiên đoán được những ngày cuối cuộc đời của mình (thầy mặc áo dòng mới, khiến ai cũng ngạc nhiên, các cha hỏi thì thầy đáp để chuẩn bị mai táng của mình,…)

8h30 tối, thầy nhắm mắt cách nhẹ nhàng, an bình, hạnh phúc, tay thầy buông lỏng cây Thánh Giá.

Chương 13: Vị anh hùng trong bộ tu phục trắng đen

Nghe tin thầy mất, từng đoàn người kéo tới tu viện để cầu nguyện. Cha Cyprian cầu nguyện và xin thầy làm phép lạ để gia tăng đức tin cho mọi người. Sau thời gian cầu nguyện và cuối cùng phép lạ đã xảy ra “khuôn mặt thầy Martino trở nên sống động và sắc mặt tươi tắn lại, thi hài trở nên ấm áp, các ngón tay hoàn toàn mềm mại, một hương thơm đặc biệt như mùi hoa huệ và các hoa khác tỏa ra từ thân thể thầy”.

(Chủng sinh  Phêrô Nguyễn Văn Ninh Hồ)