Cuốn sách này được hình thành 1 cách ngẫu nhiên khi tác giả tra cứu từ “Passion”, cuộc thương khó của Chúa Giêsu. Đây không phải là một nghiên cứu thực nghiệm của tâm lý học nhưng là một loại sách thuộc loại hướng dẫn kĩ năng sống.
- Đam mê:
+ Từ điển Tiếng Việt của Minh Tân: “đam mê là ham thích thái quá, thường là cái không lành mạnh, đến mức như không còn biết việc gì khác nữa”
+ Hán Việt: Đam mê là chìm đắm, ham mê. Mê là lạc, mất hay làm cho mê muội.
+ Những yếu tố phát sinh đam mê:
Chủ quan: cảm tính, óc tưởng tượng, quá khứ. Khách quan: môi trường, địa lý và hoàn cảnh xã hội.
+ Đam mê theo quan điểm luân lý và đạo đức của Kitô giáo: đam mê tiền kết là những đam mê có trước khi ý chí hoạt động và đồng thời lôi kéo ý chí ưng thuận theo. Đam mê hậu kết: không gây ra tình trạng ý chí bị giảm sút.
Sách GLHTCG số 1769 đã minh định: “đam mê sẽ tốt nếu góp phần vào một hành động tốt và xấu trong trường hợp ngược lại. Ý chí ngay thẳng hướng các cảm xúc về điều thiện và hạnh phúc đích thực. Ý chí xấu không chống nổi các đam mê hỗn loạn và làm chúng trở nên dữ dội hơn. Các cảm xúc và tình cảm có thể được đón nhận trong các nhân đức hoặc bị băng hoại trong các thói xấu.
Giá trị của đam mê:
- Cuộc phiêu lưu:
+ bao hàm một sự liều lĩnh, chấp nhận liều lĩnh để tìm cho mình một hướng đi riêng biệt.
+ Diễn tả một trạng thái tâm hồn luôn rộng mở, luôn nắm bắt cơ hội và hy vọng đạt tới thành công.
- Cuộc chinh phục:
+ là một cuộc vượt qua giới hạn nhất định, vượt qua những sở đoản và phát huy sở trường.
- Sống thật với chính mình:
+ sống hài hoà giữa hình thức và nội dung
+ tôi có sao thì sống vậy
+ “tự do đích thực” không phải là một hành vi buông thả muốn làm gì thì làm, nhưng là thái độ sống trách nhiệm với những gì mình chọn.
Những mê lầm trong đời sống
- Danh
+ khi tôi muốn làm vừa lòng mọi người, tôi liều đánh mất bản thân.
+ đam mê danh vọng và độc tài là hiện trạng thác loạn của những kẻ mất tự chủ. Nó làm giảm phẩm chất cuộc sống con người. Không những thế, nó còn tạo ra chứng rối loạn nhân cách.
- Lợi
+ con người chỉ biết chiếm đoạt, chiếm hữu, sống thực dụng và lấy những thứ chiếm được làm thước đo mọi sự.
+ sự khủng hoảng và lẫn lộn giữa cái tôi có và cái tôi là
+ ích kỉ là thái độ sống nông cạn và tầm thường nhất
- Thú
+ đề cao quá đáng tính dục đến mức thần thánh hoá chúng, đồng thời hạ thấp con người.
+ không làm chủ được bản thân, không canh chừng được đôi mắt khiến đam mê sắc dục lộng hành.
Đam mê và các bậc thang giá trị
Sống đam mê là sống lời mời gọi hoàn thành định mệnh đời mình. Vinh dự hoàn thành nỗi đam mê như một sứ mạng.
Đam mê ví như chất bôi trơn và lực đẩy mạnh mẽ, một tham vọng chinh phục mọi đỉnh cao.
Đam mê thuộc khuynh hướng bẩm sinh nên không thể bị huỷ diệt.
Đam mê là một giá trị và khi nó được phối hợp với các giá trị khác chúng làm phong phú và tăng thêm vẻ đẹp cho nhau.
Các chứng nhân của đam mê.
- Đức Giêsu:
+ đam mê làm người
+ đam mê con người
+ đam mê cứu độ con người
Đức Giêsu đam mê thi hành ý muốn của Chúa Cha
- Thánh Phaolo: ngài sống với nỗi đam mê truyền giáo
- Thánh Augustino
+ đam mê chân lý
+ “con thường xuyên kiểm điểm về cái yếu đuối và tội lỗi của con dưới hình thức đam mê”
- Thánh Phanxico: Hãy sống và xây dựng hoà bình, hãy sống đam mê hoà bình vì bạn sẽ được gọi là con Thiên Chúa.
- Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
+ đam mê sống thực tại tâm linh, còn âm nhạc chỉ là cách biểu hiện của những nghiệm chứng ấy
Bình luận và nhận định
Tích cực:
- Trong cuốn sách, sau khi đã xác định thuật ngữ đam mê, người viết đề cao giá trị của đam mê như một lực đẩy giúp bạn định hướng và sống đam mê.
- Tiếp đến, tác giả trình bày về những mê lầm trong cuộc sống ngang qua 3 đam mê chủ đạo: danh, lợi, thú. Sau đó là những thang giá trị giúp bạn xác lập một lần nữa những gì là đam mê đúng đắn. Cuối cùng là những chứng nhân đam mê, chính những người này đã hoàn tất những đam mê của mình trong những nền văn hoá Đông – Tây khác nhau.
- Đam mê nằm trong khuynh hướng của bản tính con người. Huỷ diệt đam mê là huỷ hoại mần sống, là tự huỷ diệt mình. Bởi vậy, thay vì chúng ta cứ loay hoay tìm cách chặn đứng và bóp nghẹt đam mê thì cần chuyển hướng và thăng hoa nó
Hạn chế:
“Sống đam mê” chỉ là 1 phần nhỏ để hoàn thiện bản thân. Tác giả nói: đam mê là tiền ngôn ngữ. Tuy vậy, khi đã có đam mê, đam mê sẽ chiếm chọn các ý muốn.
(Chủng sinh: Giuse Trần Văn Lập)