Trong cuộc sống hàng ngày, có lẽ bất cứ ai trong chúng ta đều không hề xa lạ với khái niệm lòng bao dung. Lòng bao dung được thể hiện muôn màu muôn vẻ qua cách sống, cách ứng xử, giao tiếp trong nhiều tình huống, hoàn cảnh, với mọi người quanh ta mỗi ngày. Sống ở đời, con người luôn phải nỗ lực tới những điều cao cả hơn, tốt đẹp hơn – những giá trị Chân – thiện – mỹ của cuộc sống. Lòng bao dung là một trong những phẩm chất không thể thiếu được của mỗi chúng ta trên chuyến hành trình đó. Cùng với tác giả, chúng ta tìm hiểu và khám phá ý nghĩa và giá trị của từng trang sách qua cuốn sách này.

Chương 1: Cuộc sống cần có lòng bao dung.

Tác giả đã đặt ra câu hỏi: “Tại sao chúng ta cần có lòng bao dung?” Để trả lời câu hỏi này, ta phải hiểu lòng bao dung là gì? Lòng bao dung có thể hiểu là sự mở lòng mình ra với xã hội, với mọi người xung quanh và với chính bản thân mình. Đó là một phẩm chất đạo đức quý giá của con người, nó chứng tỏ chúng ta là con người có tấm lòng độ lượng, không câu lệ những chuyện nhỏ nhặt, luôn sẵn sàng tha thứ cho người khác.

Quan sát cuộc sống, chúng ta sẽ thấy cuộc sống của con người ta luôn gặp rất nhiều khó khăn, đôi khi còn phải đối đầu với những thử thách rất lớn. Nhiều khi ta không thể tránh khỏi những vấp ngã trong cuộc đời. Trước những vấp ngã ấy, ta cần được mọi người, xã hội mở rộng tấm lòng để vượt qua những khó khăn, vấp ngã. Trong thực tế, có nhiều người nói lòng bao dung chẳng đem lại gì cho bản thân cả. Thậm chí có khi ta bao dung với người khác nhưng họ lại đáp lại ta bằng sự vô ơn, bội nghĩa. Tuy nhiên, những ai có tấm lòng bao dung thật sự sẽ chẳng cần người khác phải biết đến những gì mình đã làm và cũng chẳng mong sẽ được người khác trả ơn. Trong cuộc sống hằng ngày, lòng bao dung luôn cần cho mỗi người, dù sống và ở bất cứ địa vị nào, bản thân của mỗi chúng ta đều cần đến lòng bao dung của người khác và ngược lại. Bởi vì “nhân vô thập toàn”. Chính vì vậy, có bao dung tha thứ cho người khác thì bản thân mình mới được người khác bao dung.

Ý nghĩa của lòng bao dung đối với bản thân ta và đối với người khác: Lòng bao dung có thể giúp bản thân ta gieo thêm nhiều hạt giống nhân ái, yêu thương. Khi ta sống bao dung, ta sẽ rèn luyện được cho mình cái nhìn sâu sắc, tinh tường, khách quan trong cuộc đời. Qua đó là chìa khóa để ta tự mở cánh cửa lòng mình, dễ hòa nhập với người khác và với xã hội. Lòng bao dung đem lại sự bình yên, hạnh phúc cho cả người bao dung lẫn người đón nhận lòng bao dung. Người được bao dung sẽ mang trong lòng mình niềm cảm phục sâu xa vì việc làm cao cả của những người đã bao dung với mình. Ngược lại, người biết sống bao dung cũng thầm hiểu được rằng, mình đã làm một việc rất có ý nghĩa trong cuộc sống. Như thế, lòng bao dung là điều tất yếu cần có của mỗi người chúng ta trong cuộc sống.

Chương 2: Sức mạnh của lòng bao dung.

Phần thưởng lớn nhất của lòng bao dung, trước hết là dành cho chính bản thân ta.

 Lòng bao dung giúp ta thanh thản cõi lòng. Khi ta phải mang nặng những oán giận, tức tối, sẽ khiến ta cảm thấy như đeo đá ở trong lòng. Nếu sự oán giận, tức tối khiến cho lòng ta cảm thấy ngột ngạt, khó chịu thì lòng bao dung đem lại cho ta sự thoải mái, thảnh thơi trong tâm hồn. Nói cách khác, bao dung tha thứ là chiếc chìa khóa để mở ra trước mắt ta cánh cửa bước vào một cuộc sống mới – cuộc sống của hạnh phúc và bình an.

Lòng bao dung giúp bạn nâng cao chất lượng cuộc sống bản thân. Những ích lợi của lòng bao dung đã được chứng thực bằng các kết quả nghiên cứu khoa học. Khi bạn sống bao dung, tha thứ, thì bạn không chỉ đón nhận những ích lợi về mặt tinh thần mà cả những ích lợi về mặt sức khoẻ.

Lòng bao dung đem lại cho bạn cuộc sống tốt đẹp và hài hoà, trở nên đẹp hơn trong mắt người khác. Trong cuộc sống, con người muốn tồn tại được phải có mối quan hệ với người khác và với xã hội. Những mối quan hệ tốt đẹp sẽ làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên vui vẻ, giàu ý nghĩa hơn. Và tấm lòng bao dung có thể giúp ta bỏ quan những bất đồng, xích mích nhỏ nhặt, duy trì tình thân với người khác, hòa nhã với mọi người. Nếu mỗi người càng biết sống bao dung hơn. Thì sẽ càng nhìn thấy được nhiều điều tốt đẹp trong cuộc sống. Và chính chúng ta cũng trở nên “đẹp hơn” trong con mắt của người khác.

Chương 3: Học cách tha thứ cho người khác

Để sống bao dung, điều quan trọng trước tiên mà mỗi chúng ta phải làm là hãy học cách tha thứ cho người khác. Nói cách khác, bao dung trước hết là biết tha thứ, bỏ qua những lỗi lầm mà người khác đã gây ra cho mình do vô ý hoặc cố ý, và sẵn sàng vui vẻ, hoà đồng với người khác, nhất là khi họ đã nhận ra lỗi và đã chủ động khắc phục, sửa chữa. Thế nhưng, làm thế nào để tha thứ? Đây lại là một câu hỏi không dễ gì trả lời. Có rất nhiều trở ngại lẫn những ngộ nhận khiến chúng ta cảm thấy thật khó tha thứ cho người khác.

Tác giả đưa ra những ngộ nhận khiến chúng ta khó tha thứ:

• Có người nói rằng, tôi không thể tha thứ vì “kẻ đã gây ra lầm lỗi không xứng đáng được tha thứ”
• Ngộ nhận thứ 2: “Dù sao thì tôi cũng phải dạy cho kẻ đã gây ra lầm lỗi một bài học?”
• Ngộ nhận thứ 3: “Kẻ đã gây ra tội lỗi phải trả giá”
• Ngộ nhận thứ 4: “Tha thứ là đồng loã với kẻ phạm tội, là tiếp tay cho tội ác”
• Một ngộ nhận thường hay gặp nhất: “Tha thứ là yếu đuối, nhu nhược, chịu thua người khác”
• Cuối cùng, nhiều người luôn hỏi: “Làm sao tôi tha thứ được, khi kẻ khác đã gây ra đau khổ cho tôi?”

Sống ở đời, một trong những điều khó nhất của con người chính là tha thứ. Tha thứ tuy là rất khó, nhưng không có nghĩa là không thể thực hành được. Xét theo lẽ thường tình, khi một người nào đó đem bất công, đau khổ hay mất mát đến cho bạn, bạn cảm thấy thật khó mà tha thứ. Thay vì lúc nào cũng chỉ nghĩ đến sự tổn thương hay nỗi đau của mình, chúng ta có thể học cách tha thứ và nghĩ đến những lợi ích của việc tha thứ.

Để dễ dàng tha thứ cho người khác, chúng ta nên nhìn vào những khía cạnh tích cực của vấn đề hơn là những khía cạnh tiêu cực. Nhiều khi chúng ta chưa tha thứ được là vì chúng ta chỉ chú ý vào những khía cạnh tiêu cực mà không chịu nhìn thấy hoặc vô tình “quên” mất những khía cạnh tích cực.

Chương 4: Chìa khoá sống bao dung

Trong cuộc sống mỗi ngày, bao dung là món quà vô giá mà bạn có thể trao tặng cho bất cứ ai mà không hề đòi hỏi bất cứ điều kiện nào. Học cách sống bao dung là một công việc lâu dài, là một nỗ lực hoàn thiện bản thân với mong muốn mọi người chúng ta đều xứng đáng được đối xử với lòng bao dung.

Để sống bao dung, chúng ta cần:

•  Luôn biết tự đặt mình vào vị trí của người khác: Trong cuộc sống, có rất nhiều sự việc mà nếu ta không biết tự đặt mình vào vị trí của người khác, thì ta sẽ chẳng thể nào thấu hiểu và tha thứ cho người khác được. Để có lòng bao dung, ta phải mở rộng tấm lòng để thấu hiểu người khác.
• Bao dung là mở lối mời gọi người khác trở về: Ông bà ta từ xưa đã dạy: “Đánh kẻ chạy đi, chứ không ai đánh người chạy lại”. Bất cứ ai trong chúng ta cũng không tránh khỏi có những lúc gây ra lầm lỗi này nọ. Nhận thức được thực tế đó, ta sẽ bình tâm trước mọi hoàn cảnh, trước những hành động của người khác và ta sẽ dễ dàng tha thứ hơn.
• Đừng bao giờ nuôi dưỡng ý định trả thù: Nếu chúng ta không biết tha thứ, lúc nào cũng nuôi ý nghĩ trả thù, thì tâm trí của chúng ta sẽ không bao giờ được thảnh thơi, cuộc sống luôn bị bóng tối bao phủ nặng nề. Vì vậy, nuôi dưỡng ý định trả thù là điều hoàn toàn không nên.

• Nhận xét:

Lòng bao dung là những từ ngữ không hề xa lạ với mỗi người chúng ta. Và nó được thể hiện muôn hình muôn vẻ trong cuộc sống cũng như trong cách giao tiếp, ứng xử của từng cá nhân. Khi mà con người luôn đi tìm cho mình những giá trị Chân – Thiện – Mỹ thì lòng bao dung là một trong những phẩm chất không thể thiếu của chúng ta để đạt được những giá trị đó. Cách riêng trong đời sống thánh hiến, lòng bao dung là một nhân đức mà chúng ta cần phải học hỏi và trau dồi không ngừng trên hành trình trở nên đồng hình động dạng với Đức Giêsu – Mục Tử Nhân Lành.

(Chủng sinh Vinh Sơn Đinh Bá Trúc)