Xã hội học tôn giáo | |
Tác giả: | Nguyễn Xuân Nghĩa |
Ký hiệu tác giả: |
NG-N |
DDC: | 306.6 - Thể chế tôn giáo |
Ngôn ngữ: | Việt |
Số cuốn: | 3 |
Hiện trạng các bản sách
|
|
|
» Thêm vào danh sách tác phẩm yêu thích
MỤC LỤC | |
LỜI NÓI ĐẦU | iii |
DANH MỤC CÁC BẢNG | XV |
DANH MỤC CÁC HÌNH MINH HỌA | XV |
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT | xvi |
§ 1. LỐI TIẾP CẬN XÃ HỘI HỌC VỀ TÔN GIÁO VÀ ĐỊNH NGHĨA TÔN GIAO | |
Nghiên cứu tôn giáo trong một số khoa học xã hội | 2 |
Triết học tôn giáo | 2 |
Nhân học tôn giáo | 4 |
Tâm lý học tôn giáo | 7 |
Lối tiếp cận xã hội học về tôn giáo | 10 |
Quan điểm thông thường về lối tiếp cận xã hội học tôn giáo | 10 |
Những lối nhìn giản lược về lối tiếp cận xã hội học tôn giáo | 11 |
Lối tiếp cận xã hội học về các hiện tượng tôn giáo: một sự thấu hiểu khách quan với cơ sở thực nghiệm | 12 |
Phương pháp luận vô thần, phương pháp luận bất khả tri khi nghiên cứu tôn giáo | 14 |
Đối tượng nghiên cứu của xã hội học tôn giáo | 16 |
Hai loại hình định nghĩa về tôn giáo | 18 |
Hạn chế và hệ luận của hai loại hình định nghĩa tôn giáo | 20 |
Hệ luận của hai loại hình định nghĩa cổ điển trên với việc nghiên cứu quá trình thế tục hóa | 23 |
Tài liệu tham khảo chương 1 | 27 |
§2. QUAN ĐIỀM VỀ TÔN GIÁO CỦA ALEXIS DE TOCQUEVILLE (1805-1859) | |
Vài nét về tiểu sử và tác phẩm | 29 |
Trải nghiệm về Kitô giáo | 30 |
Nền dân chủ: điều kiện, nguy cơ và sự càn thiết của tôn giáo trong các xã hội dân chủ | 31 |
Tôn giáo trong xã hội Mỹ | 34 |
Tocqueville về các tôn giáo khác | 37 |
Về Islam giáo | 37 |
Về Ẩn giáo | 38 |
Thay lời kết luận | 40 |
Tài liệu tham khảo chương 2 | 41 |
§3. QUAN ĐIỂM VỀ TÔN GIÁO CỦA GEORG SIMMEL (1858-1918) | |
Vài nét về tiểu sử và tác phẩm | 43 |
Tôn giáo trong viễn tượng xã hội học hình thức | 44 |
Tính tôn giáo và tôn giáo | 44 |
Tôn giáo và thời hiện đại | 47 |
Tài liệu tham khảo chương 3 | 48 |
§ 4. KARL MARX VÀ FRIEDRICH ENGELS VỀ TÔN GIÁO | 49 |
Marx, Engels phê phán tôn giáo | 49 |
Một số đóng góp về nghiên cứu tôn giáo của Engels | 51 |
Vài nhận xét | 52 |
Những đóng góp của Marx, Engels cho xã hội học tôn giáo | 55 |
Tài liệu tham khảo chương 4 | 57 |
§ 5. ÉMILE DURKHEIM VÀ MỘT SỐ NHÀ CHÚC NĂNG LUẬN VỀ TÔN GIÁO | |
Quan điểm của Émile Durkheim về tôn giáo | 59 |
Vài nét về tiểu sử và tác phẩm | 59 |
Cơ sở lý thuyết và phương pháp luận của quan điểm Durkheim về tôn giáo | 60 |
Định nghĩa tôn giáo qua sự phân biệt cái linh thiêng và phàm tục. Các thành tố của tôn giáo | 63 |
Nghi lễ và vai trò của nghi lễ | 72 |
Sự phấn khích tôn giáo và hành động | 75 |
Các chức năng của tôn giáo | 76 |
Sự chuyển biến của tôn giáo trong xã hội hiện đại | 77 |
Nhận xét quan diểm của Durkheim | 78 |
Quan điểm của Talcott Parsons (1902-1979) | 81 |
Tôn giáo trong lối tiếp cận hệ thống của Niklas Luhmann (1927-1998) | 83 |
Tài liệu tham khảo chương 5 | 86 |
§6. QUAN ĐIẺM CỦA MAX WEBER VỀ TÔN GIÁO | 89 |
Vài nét về tiểu sử và các dòng tư tưởng ảnh hưởng về tiểu sử | 89 |
Các tác giả và dòng tư tưởng ảnh hưởng Weber | 93 |
Tôn giáo và phương pháp luận nghiên cứu tôn giáo | 95 |
Tương quan giữa tôn giáo và những lĩnh vực xã hội, những giai tầng xã hội khác nhau | 97 |
Xã hội học về sự thống trị trong tôn giáo | 100 |
Tôn giáo, giải ma thuật, quá trình họp lý hóa và tính hiện đại. | 101 |
Đạo đức Tin lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản | 103 |
Weber và các tôn giáo trên thế giới | 105 |
Tài liệu tham khảo chương 6 | 109 |
§ 7. LÝ THUYẾT CHỌN LỰA DUY LÝ VÀ VIỆC GIẢI THÍCH TÔN GIÁO | |
Một số nét chính yếu về lý thuyết chọn lựa duy lý | 111 |
Những nguồn gốc ảnh hưởng lý thuyết chọn lựa duy lý | 111 |
Lý thuyết chọn lựa duy lý: một biến thể của lý thuyết cá nhân phương pháp luận | 114 |
Lý thuyết chọn lựa duy lý và trao đổi xã hội của George Homans, Peter Blau và J. Coleman | 115 |
G. Homans | 115 |
Lý thuyết nao đỗi xã hội của Peter Blau | 118 |
J. Coleman | 120 |
ứng dụng lý thuyết chọn lựa duy lý trong việc giải thích hiện tượng tôn giáo ở xã hội hiện đại | 122 |
Hai mô hình ứng dụng lý thuyết chọn lựa duy lý và việc giải thích hiện tượng tôn giáo | 122 |
Nhận định về lý thuyết chọn lựa duy lý nói chung và việc giải thích của nó về hiện tượng tôn giáo | 124 |
Nhận xét về các cơ sở của lý thuyết chọn lựa duy lý | 124 |
Nhận xét lý thuyết chọn lựa duy lý và việc giải thích hiện tượng tôn giáo | 126 |
Tài liệu tham khảo chương 7 | 128 |
§ 8. PIERRE BOURDIEƯ VÀ XẢ HỘI HỌC TÔN GIÁO | 131 |
Các yếu tổ ảnh hưởng xã hội học tôn giáo của p. Bourdieu. | 131 |
Trường lực tôn giáo: sự hình thành, cơ câu và giãi cơ cấu | 134 |
Sự hình thành trường lực tôn giáo | 134 |
Quyền lợi tôn giáo | 136 |
Chức năng riêng biệt và sự vận hành của trường lực tôn giáo | 137 |
Sự tan rã của trường lực tôn giáo | 139 |
Cái nhìn của p. Bourdieu về nghiên cứu tôn giáo và xã hội học tôn giáo | 141 |
Một vài nhận xét quan điểm của p. Bourdieu về tôn giáo | 142 |
Tài liệu tham khảo chương 8 | 146 |
§ 9. CLIFFORD GEERTZ VỀ TÔN GIÁO VÀ LỐI TIẾP CẬN DIỄN GIẢI | 147 |
Vài nét về tiểu sử và các dòng tư tưởng ảnh hưởng | 147 |
Vài nét về tiểu sử | 147 |
Các dòng tư tưởng ảnh hưởng | 149 |
Khoa học xã hội diễn giải và mô tả sâu | 151 |
Phương pháp luận của khoa học xã hội diễn giải: mô tả sâu | 151 |
Diễn giải văn hóa và tôn giáo | 154 |
Một số biến chuyển trong quan điểm của c. Geertz về tôn giáo | 159 |
Từ nhấn mạnh ảnh hưởng của tôn giáo lên xã hội đến việc nhấn mạnh ảnh hưởng lên cá nhân | 159 |
Từ giải thích đến diễn giải | 159 |
Nhận xét và phê bình | 161 |
Đóng góp của Geertz cho khoa học xã hội về tôn giáo | 161 |
Phê bình về quan điểm nhân học diễn giải như là khoa học | 162 |
Phê bình về việc diễn giải tôn giáo | 163 |
Phê bình về định nghĩa tôn giáo của Geertz | 164 |
Tài liệu tham khảo chương 9 | 166 |
§ 10. TƯ TƯỞNG CỦA PETER BERGER VỀ TÔN GIÁO VÀ NHỮNG BIỂN CHUYỀN | 169 |
Vài nét về tiểu sử và tác phẩm | 169 |
Cơ sở quan điêm của p. Beraer về tôn giáo: tôn giáo và việc kiến tạo thế giới | 170 |
Quan điẻm của p. Berger về sự hình thành và chức năng của tôn eiáo | 174 |
Quan điểm của p. Berger về quá trình thế tục hóa | 178 |
Những chuyển biến trong tư tưởng về tôn giáo của P. Berger | 182 |
Những điểm nhấn khác nhau trong các giai đoạn của tư tưởng Berger về tôn giáo | 182 |
Tôn giáo là một kiến tạo xã hội hay có một thực tại siêu việt ngoài thực tại xã hội? | 184 |
Chuyển biến về quan niệm thế tục hóa | 186 |
Thay lời kết luận | 188 |
Tài liệu tham khảo chương 10 | 188 |
§11. TƯ TƯỞNG CỦA JURGEN HABERMAS VỀ TÔN GIÁO | 191 |
Vài nét về tiểu sử và các dòng tư tưởng ảnh hưởng | 191 |
Các giai đoạn trong tư tưởng về tôn giảo của Habermas | 193 |
Những yếu tổ tác động đến chuyển biến trong quan điểm về tôn giáo của Habermas | 195 |
Khám phá lại nguồn lực tôn giáo và ngôn ngữ tôn giáo | 198 |
Khám phá lại các nguồn lực tôn giáo | 198 |
Tôn giáo, không gian công cộng và ngôn ngữ tôn giáo | 200 |
Tính tự chủ của nhà nước và sự phân ly về mặt định chế | 203 |
Tính tự chủ của nhà nước | 203 |
Duy trì sự phân ly định chế | 204 |
Về những mối liên hệ mới giữa lý tính và tôn giáo | 205 |
Tài liệu tham khảo chương 11 | 207 |
§ 12. CÁC CHIỀU KÍCH XÃ HỘI CỦA TÍNH TÔN GIÁO | 209 |
Các chiều kích của tính tôn giáo theo quan điểm của C. Glock | 209 |
Chiều kích hệ tư tưởng hay niềm tin | 209 |
Chiều kích kinh nghiệm tôn giáo | 211 |
Chiều kích thực hành tôn giáo | 212 |
Chiều kích tri thức tôn giáo | 215 |
Chiều kích ảnh hưởng của tôn giáo | 217 |
Nhận xét về các chiều kích của C. Glock | 218 |
Một khung lý thuyết khác của D. Hervieu-Léger về các chiều kích của tính tôn giáo | 219 |
Các chiều kích của tính tôn giáo | 219 |
Các loại hình tôn giáo từ những chiều kích nêu trên | 221 |
Tài liệu tham khảo chương 12 | 224 |
§ 13. TÔN GIÁO DƯỚI GÓC ĐỘ TỔ CHỨC XÃ HỘI VÀ TÔN GIÁO ONLINE | 225 |
Một số khái niệm về tổ chức xã hội trong tôn giáo | 225 |
Sự phân biệt cổ điển về giáo hội và giáo phái | 225 |
Giáo hội. | 226 |
Giảo phái | 227 |
Một số thuật ngữ khác về tổ chức tôn giáo | 228 |
Hệ phái, phải | 228 |
Nhóm tôn giáo nhỏ, phỉ chính thức | 229 |
Tôn giáo mới | 229 |
Một số vấn đề liên quan các tổ chức tôn giáo | 230 |
Tổ chức thứ bậc nội bộ của tôn giáo | 230 |
Tổ chức đặt cơ sở trên niềm tin (faith-based organization) | 232 |
Việc quảng bá của các tổ chức tôn giáo | 234 |
Tôn giáo trên mạng (religion online) và tôn giáo trực tuyến (online religion) | 235 |
Tài liệu tham khảo chương 13 | 237 |
§ 14. QUÁ TRÌNH THÉ TỤC HÓA VÀ NGUYÊN TẮC THÉ TỤC CỦA NHÀ NƯỚC | 239 |
Lý thuyết thế tục hóa cổ điển | 239 |
Sự khai sinh của lý thuyết thế tục hóa | 239 |
Các luận chứng của lý thuyết thế tục hóa | 242 |
Phê bĩnh lý thuyết thế tục hóa và hiện tượng giải thế tục hóa | 244 |
Một số lý thuyết mới giải thích về quá trình thế tục hóa | 247 |
Ba chiều kích của khái niệm thế tục hóa | 252 |
Nhìn lại lý thuyết thế tục hóa và phản ứng đối với lý thuyết này | 257 |
Thế tục hóa như là một hệ hình (paradigme), một khung giải thích tôn giáo trong thời hiện đại | 261 |
Thế tục hóa và nguyên tắc thế tục của nhà nước | 263 |
Tầm quan trọng của nguyên tắc thế tục của nhà nước | 263 |
Các khía cạnh chính yếu của nguyên tắc thế tục của nhà nước | 263 |
Các mô hình nhà nước trong tương quan với nguyên tắc thế tục | 267 |
Tài liệu tham khảo chương 14 | 270 |
§ 15. QUÁ TRÌNH GIẢI THẾ TỤC HÓA | 273 |
Diễn tiến của hiện tượng thế tục hóa và giải thế tục hóa | 273 |
Từ hệ hình thế tục hóa đến các chiều cạnh của khái niệm giải thế tục | 275 |
Khái niệm giải thế tục hóa từ P. Berger đến V. Karpov | 275 |
So sánh quá trình giải thế tục hóa với hệ hình thế tục hóa gồm các chiều cạnh | 276 |
Hệ hình thế tục hóa và các chiều cạnh | 276 |
Giải thế tục hóa theo quan điếm của V. Karpov | 278 |
So sánh quả trình thế tục hóa và giải thế tục hóa | 280 |
Hiện tượng giải thế tục hóa ở một số nước trên thể giói | 281 |
Ở một số nước phương Tây | 281 |
Ở Mỹ Quốc | 281 |
Ở Cộng hòa Pháp | 282 |
Ở các nước theo Islam giáo | 284 |
Ở Trung Quốc | 285 |
Giải thế tục hóa ở một số nước Đông Âu và Nga | 287 |
Ở một số nước Đông Âu | 287 |
Mô hình giải thế tục hóa từ trên xuống ở Nga | 288 |
Vài suy nghĩ thay cho kết luận | 297 |
Tài liệu tham khảo chương 15 | |
§ 16. IIIỆN TƯỢNG TÔN GIÁO MỚI | 301 |
Các thuật ngừ liên quan và định nghĩa | 302 |
Các đặc trưng chính của hiện tượng tôn giáo mới | 306 |
Thành viên của tôn giáo mới | 309 |
Đặc trưng xã hội của những người tham gia | 312 |
Phân loại các hiện tượng tôn giáo mới | 316 |
Các phân loại sơ bộ | 316 |
Phân loại của D. Hervieu-Léger | 316 |
Phân loại của R. Wallis | 317 |
Các lý thuyết giải thích sự ra đời và phát triển của những hiện tượng tôn giáo mới | 320 |
Tiếp cận xã hội học phê bình các lối giải thích thông thường về những người theo tôn giáo mới | 320 |
Lý thuyết chức năng cổ điển | 321 |
Lý thuyết phân biệt giáo hội và giáo phái | 322 |
Lý thuyết thể tục hóa quy ước | 323 |
Lý thuyết toàn cầu hóa | 325 |
Lý thuyết chọn lựa duy lý và nền kinh tế tôn giáo | 327 |
Lý thuyết hiện đại hóa và hậu hiện đại | 329 |
Nhận xét thay lời kết luận | 332 |
Tài liệu tham khảo chương 16 | 332 |
TÀI LIỆU THAM KHẢO | 337 |
BẢNG TRA CỨU (INDEX) | 357 |